Nuojua
Nuojua lei viđát Oulujohkii huksejuvvon fápmorusttet. Dan huksen álggahuvvui seamma áigge Pälliin. Nuojua huksenbáiki lei hálbi ja huksema guovddášbáikin sáhtii geavahit Jylhämä huksejeaddjeovttastumi. Dáid sivaid dihte Nuojuas šattai huksengoluid dáfus Oulujoga hálbbimus fápmorusttet.
Historjjá
Nuojua fápmorusttega huksen álggahuvvui jagi 1949 loahpas. Válmmaštallanbargun huksejuvvojedje máđii, ruovdemáđii ja bargošaldi Nuojuaguoikka rastá. Válmmaštallanbargguide gulle maiddái mášiinnaid diŋgon, mat manne Tampellai ja AEG:ai.[1]
Bargobuođu gárváneami maŋŋel álggahuvvui aitosaš fápmorusttega huksen. Barggus sáhtii atnit ávkin Jylhämä betoŋgaruŋggu, ja stuorámus betoŋgaleikemat dahkkojedje jagi 1951 áigge. Dalle gárvánedje dulveráiggit ja guoikka davvegáddái mášiidnastašuvnna njielloráhkkanusat. Johtilit gárvánan mášiidnastašuvdna dahkkojuvvui betoŋgaruŋggus. Olgoseainnit gokčojuvvojedje gárvves elemeanttain. 25 m allosaš eanabuođđu huksejuvvui jagiid 1952 ja 1953 gesiid áigge ja dat gárvejuvvui golggotmánus 1953. Lágádusa golbma mekanismma laktojedje fápmojođasfierpmádahkii 25.7.1954, 14.10.1954 ja 16.1.1955.[2]
Nuojua gárváneami mielde Oulujoki Osakeyhtiö elfámu buvttadeapmi manai vuosttaš háve badjel 1 miljárdda kilováhttadiimmu ráji.
[1] Mauri Kuuskoski, Pekka Salminen, Jouko Vahtola, Paavo Vasala. Vesivoimaa Oulujoesta 50 vuotta: sähkölla eteenpäin. Oulu: Oulujoki Oy, 1991, 39
[2] Ibid, 40
Teknihkalaš dieđut
Oamasteaddji: Fortum Health and Power
Huksen: 1946-1955
Plánejeaddji: Aarne Ervi, arkiteakta
Kapasitehta: 85 MV gahččanallodat 22 m
Fápmorusttet: Betoŋgaruŋgu, olgoseinniid materiála betoŋga- ja spelleelemeanttat. Dynámalaš hábmen. Erenomáš ássanguovllus doaibmá mánná- ja nuoraidruoktu.
Stáhtus: Oasseoppalašlávva, RKY (Riikkaviidosaččat dehálaš huksejuvvon kulturbiras - RKY 2009: Oulujoga ja Sotkamo čáhcejohtolaga fápmorusttegat), Docomomo-čuozáhat[3]
[3] Veli-Pekka Huhmo. Oulujoen vesistön voimalaitosarkkitehtuuria. Oulu: Humanpolis Oy, 2017, 78
Ássanguovlu
Nuojua ássanguovlu lea gaskasturrosaš ja dasa gullet 1950-logus huksejuvvon geađgedálut.
Govat
Visot govat vuolil leat oassi fápmorusttega historjjás. Don oaččut geavahit govaid persovnnalaš geavaheapmái muhto ii geavahit kommersiála oktavuođain dahje prentemiin min lobi haga. Deaddil gova stuoridit dan.
Muitalusat
Dás sáhtát lohkat iežáid muitalusaid fápmorusttega birra. Ja jus dus lea iežas muitalus de juoge fal dan. Beroškeahttá jus háliidat ahte almmuhuvvo dahje ii, de mii háliidit gullat du muitalusa.
Lea go dus iežas muitalus fápmorusttega birra dahje eallima birra eanu lahkosis.
Sádde du muitalusa
Diehtu gussiide
Dás vuolil sáhtát lohkat visot maid dárbbahat diehtit jus galggat mannalit fápmorusttegis. Goas lea buoremus mannalit fápmorusttegis, got don gávnnat dohko ja makkár njuolggadusat leat guovllus.
